Mythen en waarheden over Yoga

1e bewering: Yoga is goed tegen stress
Het medische bewijs dat je van Yoga meer ontspannen en blij wordt komt uit studies naar de neurotransmitter GABA, die depressie tegengaat en rustgevend werkt. Uit onderzoek bleek dat al na één yogasessie van een uur het GABA-niveau met 27 procent kan stijgen. Mensen die al tien jaar aan yoga deden, lieten een stijging van 47 procent zien. (En bij één deelnemer die vijf keer per week oefende, was de toename zelfs tachtig procent.) 

2e bewering: van Yoga blijf je slank
Dat is een mythe! 

Maar hoe komt het dan dat je zelden dikke yogi’s ziet? 

Dit heeft te maken met het feit dat yoga de aanmaak van stresshormonen beïnvloedt. Yoga vermindert de hoeveelheid van het stresshormoon cortisol aanzienlijk: alleen al door één enkele houding – de Cobra – gedurende drie minuten aan te houden, daalde het cortisol gehalte bij onderzochte mensen met gemiddeld elf procent. Cortisol zorgt ervoor dat we extra buikvet opslaan, als reserve voor slechtere tijden. Minder stress en goed slapen door yoga vermindert dus de hoeveelheid cortisol en helpt je daardoor slank te blijven.

Bovendien helpt yoga om beter te eten: je wordt je bewuster van wat gezond voor je is en wat niet, je zit lekkerder in je vel en hebt dus minder behoefte aan emotie-eten. 

3e bewering: van Yoga blijf je langer jong
Er blijkt daadwerkelijk bewijs te zijn dat yoga je jong houdt. De topjes van onze chromosomen, telomeren genoemd, worden telkens wanneer een cel zich deelt ietsje korter. Door de lengte van de telomeren te meten, kun je dus iets zeggen over de ‘jeugdigheid’ van een persoon. Telomeren worden aangetast door chronische stress (en ongezond eten). Het goede nieuws is: het verminderen van stress kan de biologische klok vertragen. Uit onderzoek onder 24 mannen die zes dagen per week elke dag een uur yoga deden, bleek dat de telomerase, de vernieuwing van de telomeren, met dertig procent omhoogschoot. Deze vernieuwing kan zelfs op oudere leeftijd nog plaatsvinden. Het is dus nooit te laat om met yoga te beginnen! 

‘Aan je chromosomen valt af te lezen dat yoga beoefenen verjongend werkt’

Je mate van jeugdigheid is ook af te lezen aan de staat van je ruggengraat. Door yogaoefeningen voorzie je de tussenwervelschijven van meer bloed en voedingsstoffen. En een soepele ruggengraat is een teken van jeugdigheid. Verder stimuleert yoga de wederopbouw van de botten, en gaat zo osteoporose tegen.

4e bewering: van Yoga stijgt het zuurstofniveau in je bloed
Een diepe of snelle ademhaling verandert niets aan het zuurstofniveau van je bloed. ‘Het ritme van je ademhaling kan de helft lager zijn tot wel honderd keer hoger, zonder het O2-gehalte te beïnvloeden,’ schrijft Broad. In de lucht om ons heen is een overdaad aan O2, en de hemoglobine (het eiwit in onze rode bloedcellen dat zuurstof opneemt en van de longen naar de weefsels vervoert) is verzadigd met zuurstof, ook als we in ruststand verkeren.

Ons lichaam kán wel meer of minder zuurstof opnemen, maar dat is niet afhankelijk van de ademhaling. Wel van je hartslag, spieractiviteit en stofwisseling. Intensieve cardiovasculaire sporten, zoals hardlopen en zwemmen, vergroten de linkerhartkamer, die zuurstofrijk bloed naar de spieren en weefsels pompt. Maar daar moet je dus wel maandenlang zulke intensieve sporten voor beoefenen. Hoe zit het dan met de intensievere vormen van yoga, zoals Bikram of Ashtanga? Iedereen die weleens tien Zonnegroeten achter elkaar heeft gedaan, weet dat je hartslag daar ook flink van kan stijgen. Uit verschillende onderzoeken bleek ook wel dat Zonnegroeten iets doen voor je conditie, maar dat is vergelijkbaar met een stevige wandeling.

Verder kunnen je hersenen wel degelijk meer zuurstof krijgen, zegt Broad. Maar dat is dan niet via de directe weg, maar via het gehalte aan kooldioxide (CO2). Door het langzame ademen stijgt de hoeveelheid kooldioxide in je bloed. En dat heeft uiteindelijk weer tot gevolg dat je hersenen meer zuurstof krijgen, waardoor je in een kalme en vredige staat geraakt. Ook het herhalen van mantra’s vertraagt de ademhaling en kan zo dat serene gevoel opwekken.

5e bewering: Yoga = gezond
Vermoed je dat je minder snel ziek wordt sinds je aan yoga doet? Dat kan kloppen. Yoga verbetert het immuunsysteem, blijkt uit onderzoek. Doordat je stofwisseling vertraagt, krijg je minder stress, een lagere hartslag en een lagere bloeddruk. Aangezien hart- en vaatziekten de grootste doodsoorzaak vormen in onze westerse wereld, kan yoga een belangrijke rol spelen voor de volksgezondheid. Het verlaagt risicofactoren voor hart- en vaatziekten, zoals een hoog gehalte aan cholesterol, bloedsuiker en fybrinogeen, een eiwit dat bloedstolling veroorzaakt. Ook in de praktijk zien artsen de voordelen terug: patiënten die aan yoga doen, belanden minder vaak in het ziekenhuis, slikken minder medicijnen en hebben minder vaak hartklachten.

Een andere verrassende ontdekking die Broad deed tijdens zijn zoektocht door de wetenschap, was het effect dat yoga heeft op de nervus vagus. Dit is de belangrijkste zenuw in ons lichaam, die vanuit de hersenstam naar beneden loopt en aftakt naar de longen, het hart, de maag en de lever. Deze zenuw reguleert het immuunsysteem. De bewegingen en de langzame ademhaling tijdens de yogaoefeningen stimuleren de nervus vagus, waardoor ontstekingen en auto-immuunziekten als reuma worden tegen-gegaan. Zo bleek uit een onderzoek onder 64 reumapatiënten dat een week lang intensieve yoga hun klachten kon verminderen: de reumafactor in het bloed verminderde, ze ervoeren een betere grip en konden beter uit bed komen en lopen.

6e bewering: van Yoga kun je geen blessures oplopen
Dat is een mythe! 

Met de juiste techniek is Yoga een sport waarin je weinig kans op blessures hebt. Maar het vraagt aandacht: luisteren naar je lichaam is heel belangrijk. Wat kan er wel, wat niet. Zit mijn persoonlijkheid mij hier in de weg en ga ik daarom over mijn grenzen of juist niet? Veel oefeningen in de Yoga geven reden tot onrust, maar te veel druk op de nekwervels en overstretchte gewrichten: dat zijn de grootste risico’s

7e bewering: Yoga is goed voor je sexleven
Mensen die sinds drie maanden aan yoga deden, rapporteerden verbetering in alle categorieën van seksueel plezier: verlangen, opwinding, genot, orgasme, bevrediging, zelfvertrouwen en emotionele nabijheid. Yoga verlaagt de hoeveelheid stresshormonen en verhoogt het niveau van sekshormonen. Bij een onderzoek onder mannen die zes maanden aan yoga deden, bleek dat hun testosteronniveau gemiddeld met 57 procent was gestegen. Testosteron wordt gemaakt in de testikels, die door bepaalde houdingen – zoals de Boog – worden gestimuleerd (niet aan denken de volgende keer in de yogales). 

Naast door de directe stimulering van de seksuele organen, kan yoga de sensualiteit vergroten door bepaalde ademhalingsoefeningen. De snelle bhastrika ademhaling, bijvoorbeeld, zorgt voor minder zuurstof naar de hogere hersenfuncties ten gunste van de lagere hersendelen, die seksualiteit regelen. Zo bleek uit onderzoek dat vrouwen die snelle ademhalingsoefeningen hadden gedaan, sneller opgewonden werden bij het kijken naar erotische films.